آیا من می توانم زندگی دیگران را تغییر دهم؟ | قسمت 2

به نام خدادوند مهربان

سلام استاد و خانم شایسته عزیز

لَا إِکْرَاهَ فِی الدِّینِ قَدْ تَبَیَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَیِّ فَمَنْ یَکْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَیُؤْمِنْ بِاللَّهِ فَقَدِ اسْتَمْسَکَ بِالْعُرْوَهِ الْوُثْقَى لَا انْفِصَامَ لَهَا وَاللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ ﴿256﴾

در دین، هیچ اکراه و اجباری نیست [کسی حق ندارد کسی را از روی اجبار وادار به پذیرفتن دین کند، بلکه هر کسی باید آزادانه با به کارگیری عقل و با تکیه بر مطالعه و تحقیق، دین را بپذیرد]. مسلماً راه هدایت از گمراهی [به وسیله قرآن، پیامبر و امامان معصوم] روشن و آشکار شده است. پس هر که به طاغوت [که شیطان، بت و هر طغیان گری است] کفر ورزد و به خدا ایمان بیاورد، بی تردید به محکم ترین دستگیره که آن را گسستن نیست، چنگ زده است؛ و خدا شنوا و داناست.

بسیاری از ما حتی در مورد دین هم:

قصد داریم دیگران را به راه راست هدایت کنیم

در حالی که :

راه درست: مشخص است

راه نادرست: مشخص است

هر کسی خصوصا اشتباهی در مسائل دینی مرتکب شود:

می داند کار او نادرست است چون با روح و ذات انسان در تضاد است

خداوند فرموده:

هیچ اکراه و اجباری در دین وجود ندارد

هر کسی اختیار دارد:

راه خدا راستی و درستی و یا مسیر گمراهی را انتخاب کند

هر کسی مسئول:

انتخاب های خودش است

ما باید : مسئول زندگی خود باشیم و

اجازه دهیم:دیگران مسئول زندگی خودشان باشند

نخواهیم:

مسئولیت اشتباهات دیگران را هر کسی که باشد بر عهده بگیریم هر کسی مسئول برطرف کردن اشتباهات خودش است

اگر مسئولیت اشتباهات دیگران را بر عهده بگیریم:

آنها فردی بی مسئولیت شده که نمی توانند از پس مسائل و مشکلات زندگی خود بر بیایند

به فرزندان خود راه درست و نادرست را نشان دهیم

اجازه دهیم آنها راه درست یا نادرست را انتخاب کنند نخواهیم:

*مسئولیت نتایج آنها را برعهده بگیریم

*مسائل آنها را حل کنیم

*نتایج نادرست آنها را اصلاح و تصحیح کنیم

قُلْ أَغَیْرَ اللَّهِ أَبْغِی رَبًّا وَهُوَ رَبُّ کُلِّ شَیْءٍ وَلَا تَکْسِبُ کُلُّ نَفْسٍ إِلَّا عَلَیْهَا وَلَا تَزِرُ وَازِرَهٌ وِزْرَ أُخْرَى ثُمَّ إِلَى رَبِّکُمْ مَرْجِعُکُمْ فَیُنَبِّئُکُمْ بِمَا کُنْتُمْ فِیهِ تَخْتَلِفُونَ ﴿164﴾

بگو آیا جز خدا پروردگارى بجویم با اینکه او پروردگار هر چیزى است و هیچ کس جز بر زیان خود [گناهى] انجام نمى‏ دهد و هیچ باربردارى بار [گناه] دیگرى را برنمى دارد آنگاه بازگشت‏ شما به سوى پروردگارتان خواهد بود پس ما را به آنچه در آن اختلاف میکردید آگاه خواهد کرد (164)

هیچ کسی:

بار گناه کسی را بر عهده نخواهد گرفت

در روز قیامت:

*هیچ شفاعتی پذیرفته نمی شود

*هیچ کسی بار گناه دیگران را برعهده نمی گیرد

*هیچ کسی به خاطر گناهان دیگران سرزنش بازخواست و مجازات نمی شود این مورد با عدل خداوند سازگار نیست

*هر کسی مسئول نتایج و اعمال خودش است

والدین : نتایج اعمال خود را می گیرند مهم نیست فرزندان آنها تا چه حد اعمال درست یا نادرست انجام داده اند

لازم نیست: نماز یا روزه نخوانده و نگرفته والدین توسط فرزندان گرفته شود :

این باور: با نگاه خداوند کاملا متضاد است

چرا فکر می کنیم:

هر کسی کار خوبی انجام داد باید:

والدین او آمرزیده باشند

هر کسی کار نادرست انجام داد باید:

والدین او لنعت و نفرین شوند

در واقعیت:

هر کسی کار درستی انجام داد:

نتایج درست خواهد گرفت

هر کسی کار نادرستی انجام داد:

لعنت اعمال خود را دریافت خواهد کرد

در آخرت: هر کسی نتیجه ی اعمال خود را دریافت خواهد کرد نه هیچ فرد دیگر را

لَهُ مُعَقِّبَاتٌ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَمِنْ خَلْفِهِ یَحْفَظُونَهُ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ لَا یُغَیِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى یُغَیِّرُوا مَا بِأَنْفُسِهِمْ وَإِذَا أَرَادَ اللَّهُ بِقَوْمٍ سُوءًا فَلَا مَرَدَّ لَهُ وَمَا لَهُمْ مِنْ دُونِهِ مِنْ وَالٍ ﴿11﴾

براى او فرشتگانى است که پى در پى او را به فرمان خدا از پیش رو و از پشت‏ سرش پاسدارى مى کنند در حقیقت ‏خدا حال قومى را تغییر نمى‏ دهد تا آنان حال خود را تغییر دهند و چون خدا براى قومى آسیبى بخواهد هیچ برگشتى براى آن نیست و غیر از او حمایتگرى براى آنان نخواهد بود (11)

اگر فردی آماده ی تغییر باشد:

تغییر خواهد کرد

اگر فردی آماده ی تغییر نباشد:

تغییر نخواهد کرد

یضل من یشاء یهدی من یشاء

قرآن: هم گمراه کننده است هم هدایت کننده است

کسانی که آماده ی گمراه شدن باشند: گمراه می شوند

کسانی که آماده ی هدایت شدن باشند: هدایت می شوند

قانون:

ما با جهانی در ارتباط هستیم که به افکار و باورهای ما پاسخ می دهد

اگر در مسیر درست قرار گیریم:

هدایت می شویم آسان می شویم برای آسانی ها

اگر در مسیر نادرست قرار گیریم:

گمراه می شویم آسان می شویم برای سختی ها

افراد: خودشان مسیرشان را انتخاب می کنند ما بی نهایت:

آزادی انتخاب داریم

خداوند: هیچ جبری برای ما قرار نداده است

مسیر درست: نتایج درست را برای ما در پی دارد

مسیر نادرست: نتایج نادرست را برای ما در پی دارد

خداوند سرنوشت هیچ قومی را تغییر نمی دهد مگر اینکه: خودشان تغییر کنند

به همین دلیل:

در قرآن هر بار عذابی نازل شده افراد نادرست از درست جدا شده اند و خشک و تر هرگز با هم نسوخته اند

خداوند: هرگز دخالتی در سرنوشت ما ندارد و ما 100 درصد مسئول سرنوشت خود هستیم

ما انتخاب می کنیم:

چه مسیری را طی کنیم

در هر مسیر:

کلا نمد هولاء و هولاء

هر کسی قصد گمراه شدن دارد: خداوند به او کمک می کند

هر کسی قصد هدایت شدن دارد: خداوند به او کمک می کند

إِنَّکَ لَا تَهْدِی مَنْ أَحْبَبْتَ وَلَٰکِنَّ اللَّهَ یَهْدِی مَنْ یَشَاءُ ۚ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِینَ

(ای رسول ما، با آنکه تو هادی خلقی) چنین نیست که هر کس را تو دوست بداری هدایت توانی کرد لیکن خدا هر که را خواهد هدایت می‌کند و او به حال آنان که قابل هدایتند آگاه‌تر است

خداوند به پیامبر می فرمایید:

هر کسی آماده ی دریافت و در مدار باشد: هدایت می شود و تو نمی توانی کسی را هدایت کنی و خداوند آگاه به هدایت دیگران است

خداوند به پیامبر فرموده:

نزدیک است خودت را بکشی فکر نکن آنها ایمان بیاورند

ما نمی توانیم: در زندگی دیگران تاثیر گزار باشیم

پیامبر: تنها بشارت دهنده و انذار دهنده است

وظیفه ی پیامبر: تغییر زندگی دیگران نیست

هر کسی خودش بخواهد:

پیام خداوند را شنیده و هدایت می شود

هر کسی خودش نخواهد:

پیام خداوند را نشنیده و هدایت نمی شود

هر شخصی : خودش تصمیم گیرنده است و خداوند به همه ی افراد اختیار داده است

وَلَوْ شَاءَ رَبُّکَ لَجَعَلَ النَّاسَ أُمَّهً وَاحِدَهً وَلَا یَزَالُونَ مُخْتَلِفِینَ ﴿118﴾

و اگر پروردگار تو مى‏ خواست قطعا همه مردم را امت واحدى قرار مى‏ داد در حالى که پیوسته در اختلافند (118)

قرار است:

-جهان متفاوت باشد

-افراد به شیوه ی متفاوت فکر کنند

-افراد دیدگاه های خود را داشته باشند

وَقُلِ الْحَقُّ مِنْ رَبِّکُمْ فَمَنْ شَاءَ فَلْیُؤْمِنْ وَمَنْ شَاءَ فَلْیَکْفُرْ إِنَّا أَعْتَدْنَا لِلظَّالِمِینَ نَارًا أَحَاطَ بِهِمْ سُرَادِقُهَا وَإِنْ یَسْتَغِیثُوا یُغَاثُوا بِمَاءٍ کَالْمُهْلِ یَشْوِی الْوُجُوهَ بِئْسَ الشَّرَابُ وَسَاءَتْ مُرْتَفَقًا ﴿29﴾

بگو این حق است از سوی پروردگارتان، هر کس می‏خواهد ایمان بیاورد (و این حقیقت را پذیرا شود) و هر کس می‏خواهد کافر گردد، ما برای ستمگران آتشی آماده کرده‏ ایم که سرا پرده‏ اش آنها را از هر سو احاطه کرده است، و اگر تقاضای آب کنند آبی برای آنها می آورند همچون فلز گداخته که صورتها را بریان می‏کند، چه بد نوشیدنی است و چه بد محل اجتماعی؟! (29)

هر کسی در مسیر ایمان باشد: ایمان می آورد

هر کسی در مسیر کفران باشد: کافر خواهد شد

مسیر مشخص است: حق گفته شده

هر کسی باید : مسیر خود را انتخاب کند ما توانایی تاثیرگزاری در زندگی دیگران را نداریم

ما تنها می توانیم: زندگی خود را تغییر دهیم

اگر تمرکز خود را بر زندگی دیگران قرار دهیم:

نمی توانیم زندگی خود را تغییر دهیم و از مسیر درست خارج می شویم

مَنِ اهْتَدَى فَإِنَّمَا یَهْتَدِی لِنَفْسِهِ وَمَنْ ضَلَّ فَإِنَّمَا یَضِلُّ عَلَیْهَا وَلَا تَزِرُ وَازِرَهٌ وِزْرَ أُخْرَى وَمَا کُنَّا مُعَذِّبِینَ حَتَّى نَبْعَثَ رَسُولًا ﴿15﴾

هر کس به راه آمده تنها به سود خود به راه آمده و هر کس بیراهه رفته تنها به زیان خود بیراهه رفته است و هیچ بردارنده‏ اى بار گناه دیگرى را بر نمى دارد و ما تا پیامبرى برنینگیزیم به عذاب نمى ‏پردازیم (15)

اگر به سمت هدایت پیش برویم:

به نفع خودمان و برای ما مفید است

اگر به سمت گمراهی پیش برویم:

خودمان ضرر کرده ایم

خداوند بسیار عادل و جهان بر اساس و اصل درستی بنا شده بنابراین:

هیچ کسی بار گناهان دیگران را بر عهده نمی گیرد

مَنْ عَمِلَ صَالِحًا فَلِنَفْسِهِ وَمَنْ أَسَاءَ فَعَلَیْهَا وَمَا رَبُّکَ بِظَلَّامٍ لِلْعَبِیدِ ﴿46﴾

هر که کار شایسته کند به سود خود اوست و هر که بدى کند به زیان خود اوست و پروردگار تو به بندگان [خود] ستمکار نیست (46)

هر کسی کار خوب انجام می دهد :

به نفع خودش است

هر کسی کار نادرست انجام می دهد:

به ضرر خودش است

این با عدل خداوند ناسازگار است که: والدین به جای فرزندان مجازات شوند

فَذَکِّرْ إِنَّمَا أَنْتَ مُذَکِّرٌ ﴿21﴾

پس تذکر ده که تو تنها تذکردهنده‏ اى (21)

لَسْتَ عَلَیْهِمْ بِمُصَیْطِرٍ ﴿22﴾

بر آنان تسلطى ندارى (22)

خداوند به پیامبر فرموده:

تو تنها می توانی مسیر صحیح را به افراد بیان کنی

هیچ گاه نمی توانی:

بر آنها مسلط شوی آنها انسان هستند و می توانند:

انتخاب کنند

وَلَوْ شَاءَ رَبُّکَ لَآمَنَ مَنْ فِی الْأَرْضِ کُلُّهُمْ جَمِیعًا أَفَأَنْتَ تُکْرِهُ النَّاسَ حَتَّى یَکُونُوا مُؤْمِنِینَ ﴿99﴾

و اگر پروردگار تو مى‏ خواست قطعا هر که در زمین است همه آنها یکسر ایمان مى ‏آوردند پس آیا تو مردم را ناگزیر مى ‏کنى که بگروند (99)

اگر در مشیت و قوانین خداوند بود:

همه ی افراد ایمان می آوردند

فکر نکنیم: می توانیم زندگی دیگران را بهبود بخشیم

تمرکز خود را: بر تغییر زندگی خود قرار دهیم

فَإِنْ أَعْرَضُوا فَمَا أَرْسَلْنَاکَ عَلَیْهِمْ حَفِیظًا ۖ إِنْ عَلَیْکَ إِلَّا الْبَلَاغُ ۗ وَإِنَّا إِذَا أَذَقْنَا الْإِنْسَانَ مِنَّا رَحْمَهً فَرِحَ بِهَا ۖ وَإِنْ تُصِبْهُمْ سَیِّئَهٌ بِمَا قَدَّمَتْ أَیْدِیهِمْ فَإِنَّ الْإِنْسَانَ کَفُورٌ

(ای رسول، تو این آیات قیامت را بر خلق برسان) پس اگر باز اعراض کردند دیگر تو را نگهبان آنها نفرستادیم، بر تو جز ابلاغ رسالت تکلیفی نیست، و ما چون به انسان (بی‌صبر کم ظرف) از لطف و رحمت خود بهره‌ای بخشیم بدان شاد شود و اگر به کیفر کردار خود رنج و عذابی به آنان رسد آدمی سخت راه کفران پوید.

خداوند به پیامبر می فرمایید:

وظیفه تو تنها ابلاغ پیام است و تو محافظ افراد و وکیل آنها نیستی

وَمَا أَنْتَ بِهَادِی الْعُمْیِ عَنْ ضَلَالَتِهِمْ ۖ إِنْ تُسْمِعُ إِلَّا مَنْ یُؤْمِنُ بِآیَاتِنَا فَهُمْ مُسْلِمُونَ

و تو هرگز نتوانی که (این) کوران (باطن) را از گمراهیشان هدایت کنی، تنها آنان که به آیات ما ایمان می‌آورند و تسلیم امر ما هستند تو آنها را می‌توانی سخن بشنوانی (و به راه حق هدایت کنی).

خداوند می فرمایید:

تو عاجز هستی کلام خود را به فرد ناشنوا و مرده برسانی

بنابراین:

بررسی کنیم :

چه کارهایی را می توانیم انجام دهیم؟

چه کارهایی را نمی توانیم انجام دهیم؟

تمرکز خود را: بر کارهایی که می توانیم انجام دهیم قرار دهیم نه کارهایی که از کنترل ما خارج است و تسلطی بر آنها نداریم

خداوند به پیامبر می فرمایید تو تنها می توانی:

افرادی که به آیات ما ایمان دارند تسلیم هستند و در یک کلام آماده هستند:

را هدایت کنی و آنها پیام ما را می شنوند

هر زمان آماده دریافت هدایت و پیام خداوند باشیم:

از بی نهایت طریق هدایت می شویم

قَدْ جَاءَکُمْ بَصَائِرُ مِنْ رَبِّکُمْ ۖ فَمَنْ أَبْصَرَ فَلِنَفْسِهِ ۖ وَمَنْ عَمِیَ فَعَلَیْهَا ۚ وَمَا أَنَا عَلَیْکُمْ بِحَفِیظٍ

آیات الهی و کتب آسمانی که سبب بصیرت شماست البته از طرف پروردگارتان آمد، پس هر کس بصیرت یافت خود به سعادت رسید و هر کس که کور بماند خود در زیان افتاد، و من نگهبان شما نیستم.

کَلَّا إِنَّهُ تَذْکِرَهٌ ﴿54﴾

چنین نیست که آنها مى‏ گویند آن قرآن یک تذکر و یادآورى است (54)

فَمَنْ شَاءَ ذَکَرَهُ ﴿55﴾

هر کس بخواهد از آن پند مى‏ گیرد (55)

وَمَا یَذْکُرُونَ إِلَّا أَنْ یَشَاءَ اللَّهُ هُوَ أَهْلُ التَّقْوَى وَأَهْلُ الْمَغْفِرَهِ ﴿56﴾

و هیچ کس پند نمى‏ گیرد مگر اینکه خدا بخواهد او اهل تقوا و اهل آمرزش است (56)

کسی که در مسیر درست باشد:

پند می گیرد

کسی که در مسیر نادرست باشد:

پند نمی گیرد

وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا أَشْرَکُوا وَمَا جَعَلْنَاکَ عَلَیْهِمْ حَفِیظًا وَمَا أَنْتَ عَلَیْهِمْ بِوَکِیلٍ ﴿107﴾

و اگر خدا مى‏ خواست آنان شرک نمى ‏آوردند و ما تو را بر ایشان نگهبان نکرده‏ ایم و تو وکیل آنان نیستى (107)

هر زمان و لو شاء الله در آیات بیان شده:

به این معناست که مشیت پروردگار نیست و تنها افکار پیامبر است

مشیت خداوند نیست که:

همه ی افراد مومن باشند و هیچ کسی مشرک نباشد

مَنْ یُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطَاعَ اللَّهَ وَمَنْ تَوَلَّى فَمَا أَرْسَلْنَاکَ عَلَیْهِمْ حَفِیظًا ﴿80﴾

هر که از پیامبر اطاعت کند، در حقیقت از خدا اطاعت کرده و هر که روی برتابد [حسابش با ماست.] ما تو را بر آنان نگهبان [اعمالشان که به طور اجبار از فسق و فجور حفظشان کنی] نفرستادیم. (80)

رَبُّکُمْ أَعْلَمُ بِکُمْ إِنْ یَشَأْ یَرْحَمْکُمْ أَوْ إِنْ یَشَأْ یُعَذِّبْکُمْ وَمَا أَرْسَلْنَاکَ عَلَیْهِمْ وَکِیلًا ﴿54﴾

پروردگارتان به شما داناتر است، اگر بخواهد شما را مورد رحمت قرار می دهد و اگر بخواهد عذابتان می کند. و ما تو را بر آنان نگهبان و کارساز نفرستاده ایم. (54)

بنابراین:

-ما تاثیری در زندگی دیگران نداریم

-ما توانایی تغییر زندگی دیگران را نداریم

-ما کنترلی بر زندگی دیگران نداریم

ما تنها می توانیم: در زندگی خود تاثیر گزار باشیم

هر کسی در مسیر درست قرار گیرد:

به نفع خودش است

هر کسی در مسیر نادرست قرار گیرد:

به ضرر خودش است

اجازه دهیم:

دیگران نتایج اشتباهات خود را بچشند مسائل خود را حل کنند

تا افرادی:

مسئولیت پذیر باشند

باید آموزه ها به عمل تبدیل شوند: تا نتایج در زندگی ما حاصل شود

همواره تلاش کنیم:

در مسیر درست قرار بگیریم

خدایا شکرت

عاشقتونیم